De weermodellen voor volgende week voorspellen storm. Vanaf zondagmiddag trekt storm Ciara over ons land: de verwachtingen gaan uit van veel regen en een fikse zuidwestenwind, aan snelheden tot 100 kilometer per uur. Tot en met woensdag blijft het volgens het KMI erg winderig. In combinatie met springtij zorgt de storm maandag en dinsdag op de Schelde, tussen Antwerpen en Gent, en op zijrivieren zoals Durme, Dijle, Rupel en Netes wellicht voor uitzonderlijk hoge waterpeilen.  

Vlaanderen is gevoelig voor overstromingen ten gevolge van stormtij: gemiddeld één à twee keer per jaar zorgt het samenvallen van springtij (twee keer per maand), veel regenval en een westerstorm op de Noordzee ervoor dat stormvloedgolven via de Schelde het binnenland inrollen. Om wateroverlast te voorkomen, beschikt Vlaanderen via het Sigmaplan over dijken en kaaimuren, en over een keten aan gecontroleerde overstromingsgebieden langs de Schelde en haar zijrivieren. Die gebieden zijn specifiek ontworpen om overtollig rivierwater op te vangen. Door de rivier op die plaatsen gecontroleerd te laten overstromen en water te bufferen, wordt de hoogwatergolf in het Zeescheldebekken afgetopt en wordt elders wateroverlast in woonkernen of landbouwgebieden vermeden. De overstromingsgebieden vangen zo tijdelijk de verhoogde waterpeilen op en verlagen hierdoor de kans op averij voor gebieden verder landinwaarts. Waterwegbeheerder De Vlaamse Waterweg nv neemt, als uitvoerder van het Sigmaplan, de nodige maatregelen. 

Hoge waterstanden

• Bij het hoogwater van maandagnamiddag  zal het waterpeil van de Schelde in Antwerpen vermoedelijk boven 6,60 meter TAW uit stijgen, afhankelijk van de weersvoorspellingen van de komende dagen. TAW staat voor ‘tweede algemene waterpassing’, het gemiddeld zeeniveau bij laagwater in Oostende. Deze hoge waterstanden zetten zich ook verder landinwaarts verder. 
   
• Al heel deze week houdt een team van specialisten de weers- en waterstanden nauwgezet in het oog. Ook dit weekend gebeurt dat. Vermoedelijk zondagochtend zal worden beslist of de procedure ‘stormtij Zeescheldebekken’ ook officieel wordt afgekondigd. 
   
• Als de procedure ‘stormtij Zeescheldebekken’ wordt afgekondigd, is er een grote kans dat de overstromingsgebieden in werking zullen treden. Dat gebeurt op het moment dat de hoogwatergolf passeert aan het overstromingsgebied. In Antwerpen worden de hoogste waterstanden omstreeks 16:30 uur verwacht, in Rumst rond 17u. Pas iets voor 19:00 zal de hoogwatergolf via de Schelde ook Gent bereiken.

Mogelijke hinder

• Afsluiten van de overloopdijken van de overstromingsgebieden: deze dijken zijn tijdens de duur van het stormtij niet toegankelijk voor wandelaars en fietsers. Het is gevaarlijk om de overloopdijken te betreden als er rivierwater over stroomt. Het rivierwater stroomt over de overloopdijk in het overstromingsgebied en wordt daar opgevangen. 
   
• Als de uiteindelijke verwachting voor het hoogwater van maandagnamiddag in Antwerpen 6.70 m TAW of meer is, zullen ook de waterkeringspoorten aan de Antwerpse Scheldekaaien gesloten worden om wateroverlast in de stad te vermijden. Aan de Antwerpse Scheldekaaien is De Vlaamse Waterweg nv volop in de weer om de waterkering te verhogen en de waterveilheid van de stad ook in de toekomst te garanderen. 
   
• Het is mogelijk dat sommige veerdiensten tijdelijk buiten werking kunnen zijn tijdens het stormtij. Een deel van de aanloopsteigers van verschillende veren kunnen immers onder water komen te staan door de hoge waterstanden, waardoor die veerdiensten tijdelijk buiten dienst zullen zijn.

Blijven investeren in Sigmaplan noodzakelijk 

Het Sigmaplan is een plan van de Vlaamse overheid om Vlaanderen te beschermen tegen overstromingen van de Schelde en de Scheldevallei natuurlijker te maken. Voor de uitvoering van het plan werken waterwegbeheerder De Vlaamse Waterweg nv en Natuur en Bos van de Vlaamse overheid samen met tal van partners. Het Sigmaplan helpt om Vlaanderen te wapenen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. 

Vlaanderen beschikt via het Sigmaplan op dit moment over 16 gecontroleerde overstromingsgebieden. Het gaat onder meer over de overstromingsgebieden Anderstadt I en II (Lier), Polder van Lier (Lier), Lippenbroek (Hamme), Scheldebroek (Berlare), Potpolder I en IV (Waasmunster), Bovenzanden (Heindonk), Zennegat (Battel), Paardeweide (Berlare), Bergenmeersen (Wichelen), Wijmeers (Berlare en Wichelen) en de Polders van Kruibeke, het grootste gecontroleerde overstromingsgebied van Vlaanderen. 

Om Vlaanderen ook in de toekomst te blijven beschermen tegen stormtij, voorziet het Sigmaplan tegen 2030 in de aanleg van verschillende bijkomende overstromingsgebieden. In het licht van klimaatverandering en zeespiegelstijging is het volgens afdelingshoofd Wim Dauwe van De Vlaamse Waterweg nv van cruciaal belang om te blijven investeren in het Sigmaplan. 

“Het is een oplossing die nu eenmaal bijzonder goed werkt, dat hebben verschillende stormen de voorbije jaren uitgewezen. Alleen is de keten van overstromingsgebieden nog verre van afgewerkt. Willen we, rekening houdend met de klimaatverandering, Vlaanderen ook de komende decennia blijven beschermen tegen een mogelijke superstorm, dan hebben we langs de Schelde en haar zijrivieren extra buffercapaciteit nodig. Nu investeren is onze boodschap, zodat we via het Sigmaplan voorbereid zijn op elk mogelijk rampscenario.”

Update waterpeilen

De meest recente verwachtingen voor de peilen op de Schelde worden regelmatig geüpdatet en zijn terug te vinden in het hoogwaterbericht van het Waterbouwkundig Laboratorium en op www.waterinfo.be.