De laatste jaren zijn er veel investeringen gebeurd op en langs de Dijle in de binnenstad van Mechelen. De vele renovatie- en nieuwbouwprojecten zorgen voor een opwaardering van de buurt. Tel daarbij de vele evenementen naast en op de Dijle, de toenemende recreatie en je komt tot één conclusie: de Dijle leeft.

Samen met waterwegbeheerder De Vlaamse Waterweg nv en eigenaars van private kademuren wil Stad Mechelen een volgende stap zetten en ook de kademuren renoveren. “Dat is nodig om stabiliteits- en vochtproblemen te voorkomen. Daarnaast zal dit het uitzicht en de beleving van de buurt verbeteren. Dit project past perfect in ons vlietenplan waarmee we oude waterlopen en vlieten opnieuw zichtbaar willen maken of opwaarderen. Het zal de woonkwaliteit langsheen het water verbeteren en maakt ook de beleving van de Dijle op het water of vanop het Dijlepad een stuk aantrekkelijker”, zegt burgemeester Bart Somers.

Ondersteuningspakket voor renovatie

Tussen oktober 2018 en februari 2019 namen een aantal eigenaars deel een aan participatietraject. Hierin dachten Stad Mechelen samen met de eigenaars na over de drempels, wensen en bekommernissen rond de renovatie van de kademuren. Verschillende thema’s kwamen aan bod: kostprijs, regelgeving, communicatie, adviesverlening en kwaliteitsgarantie.

“Samen kwamen we zo tot een gedragen ondersteuningspakket. Hiermee hopen we eigenaars zoveel mogelijk te ondersteunen in de renovatie en het onderhoud van hun kademuur. Het is een unieke kans om nu het onderhoud de kademuren aan te pakken. Dankzij Europese subsidies kunnen we deze ondersteuning eenmalig aanbieden. Nadien hebben eigenaars een herstelde kademuur en mits goed onderhoud, kunnen eigenaars er weer vele jaren mee verder”, aldus schepen ven Openbaar Domein Patrick Princen.

Voor verschillende aspecten wordt ondersteuning voorzien. De voornaamste zijn:

1. Afkoppeling grijswater van de Binnendijle
   Bij bijna de helft van de woningen werden nog (mogelijke) grijswaterlozingen vastgesteld. Daarvoor wordt een afkoppelingsadviseur aangesteld die per woning een studie zal uitvoeren. Voor de uitvoering van de werken kunnen eigenaars beroep doen op het aannemerscollectief dat ontwikkeld werd met Igemo. “Het aannemerscollectief wordt momenteel ontwikkeld om burgers met renovatieplannen nog beter te ondersteunen. Naast aannemers met ervaring in rioleringswerken, zijn we op zoek naar aannemers om klimaatvriendelijke renovatiewerken uit te voeren in Mechelse woningen. We willen zoveel mogelijk betrouwbare vakmensen samenbrengen in het aannemerscollectief”, aldus Marina De Bie, schepen van Klimaat en Energie.
   Eigenaars kunnen na uitvoering van de werken en een keuring een subsidie aanvragen, t.w.v. € 250. Deze kan verkregen worden mits het voorleggen van facturen voor minstens het subsidiebedrag.
    
2. Renovatiewerken & advies en ondersteuning
   Voor de renovatie van de private kademuren zal een groepsaankoop georganiseerd worden. Er wordt een groepsaankoop georganiseerd voor advies en ondersteuning én een groepsaankoop voor de uitvoering van de renovatiewerken.
    
3. Ook voor het uitvoeren van het groenonderhoud (verwijderen van grote bomen, struiken, …) van de kademuren begeleidt Stad Mechelen de eigenaars.

Als alles volgens planning verloopt, kunnen de eerste renovatiewerken uitgevoerd worden in het najaar van 2019.

Proefrenovatie publieke kademuur Zoutwerf in april

De Vlaamse Waterweg nv beheert de publieke delen van de kademuren (ongeveer de helft van alle kademuren). Dat zijn o.a. de kademuren aan de Vismarkt, Haverwerf, jachthaven en Winketkaai.

Midden april 2019 zal De Vlaamse Waterweg nv een proefrenovatie uitvoeren aan een eerste tracé van zo’n 15 meter aan de Zoutwerf. Zo wil de waterwegbeheerder de meest courante reinigings- en metseltechnieken toepassen op de specifieke situatie van de Dijle in de binnenstad. Op termijn wil De Vlaamse Waterweg nv alle publieke kademuren renoveren.

“Door de publieke delen van de kademuren te renoveren, levert De Vlaamse Waterweg nv een belangrijke bijdrage aan de herwaardering van de Mechelse binnenstad”, zegt ir. Chris Danckaerts, gedelegeerd bestuurder van De Vlaamse Waterweg nv. De inspanningen die we leveren zullen de belevingswaarde van de stad vanop de Dijle verhogen.” 

Schade aan de kademuren

Heel wat van de kademuren aan de Dijle in de binnenstad zijn al vele honderden jaren oud, maar doen nog steeds dienst. Door de jaren heen kunnen er verschillende schadebeelden optreden. De meeste schade bevindt zich rond de waterlijn zoals afbrokkelende bakstenen als gevolg van vorst. Maar ook barsten door de wortels van bomen boven of naast de muur, het verpulveren van voegen in het metselwerk, verzakkingen, … komen voor. Niet alle schade is even goed zichtbaar: soms zijn er holtes achter de muren of zijn er problemen onder de waterlijn.

“In 2018 werden alle kademuren geïnspecteerd. Alle eigenaars ontvingen een rapport met de resultaten van deze inspectie. We zullen altijd kwaliteit moeten garanderen, zeker naar de toekomst toe”, zegt schepen Koen Anciaux, ook bestuurslid bij De Vlaamse Waterweg en lid van de stuurgroep Water Resilient Cities voor de projecten in Mechelen.

Europese subsidies vanuit het Water Resilient Cities-project

De ondersteuning die Stad Mechelen en De Vlaamse Waterweg nv kunnen bieden aan eigenaars bij het renoveren van de kademuren is mede mogelijk dankzij subsidies van het Europese interreg 2 Zeeën-project Water Resilient Cities (WRC). Dit project wil historische steden weerbaarder maken tegen hevige regenval. WRC brengt 13 partners uit België, Engeland, Frankrijk en Nederland samen.