Nog enkele jaren geduld
Hans Quaeyhaegens, projectingenieur bij De Vlaamse Waterweg nv: “Voordat De Bunt in werking kan treden als gecontroleerd overstromingsgebied met gereduceerd getij, moet er nog heel wat werk verzet worden. Nog op de planning: de aanleg van de in- en uitwateringssluizen en het verlagen van de Schelde- en Durmedijk tot ‘overloopdijk’. Over die dijk zal overtollig rivierwater uit de Durme en de Schelde in het gebied stromen, waar het opgevangen wordt.”

“In afwachting van de afwerking van het gebied stomen we het terrein zo goed mogelijk klaar voor het moment waarop De Bunt in werking treedt. We willen vermijden dat het gebied, dat eerder volledig werd vrijgemaakt om de toekomstige getijdennatuur alle kansen te geven, spontaan dichtgroeit. Daarom passen we een ‘overgangsbeheer’ toe.” 

Kempische galloways in het Waasland   
Voor dat overgangsbeheer schakelde De Vlaamse Waterweg nv de hulp in van Natuurpunt Waasland kern Hamme. Frans Verschelden van Natuurpunt: “We beslisten samen met de projectleiders van het Sigmaplan welke sterk verruigde stukken grond we best omzetten naar grasland. Daarnaast zullen we twaalf gallowayrunderen inzetten als grazers. Winterharde galloways eten niet alleen grassen, maar ook bramen, takken en twijgen. De dieren werden gisterenvoormiddag gevangen in de Kalmthoutse Heide en naar hier vervoerd.” 

“De voorbije maanden hebben we hard gewerkt om  de nodige omheiningen te plaatsen. In eerste instantie laten we de galloways grazen in het noordelijke gedeelte van het gebied. In het zuidelijke deel is eerst nog extra voorbereidend werk aan de omheining nodig (zie kaartje). De galloways blijven in principe staan tot in maart volgend jaar. Voor het begin van het broedseizoen worden ze teruggebracht naar de Kalmthoutse Heide, om broedende vogels niet te storen. Volgende zomer, na het broedseizoen, worden er koeien – geen galloways – op het terrein gezet. Pas volgende winter keren de galloways terug.” 

Deel van een groter geheel
De transformatie van De Bunt kadert in het Sigmaplan. Met dat plan willen De Vlaamse Waterweg nv en Natuur en Bos van de Vlaamse overheid Vlaanderen beter beschermen tegen overstromingen uit de Schelde en haar bijrivieren én de riviernatuur een boost geven. 

Bij hoge waterstanden op de Schelde en de Durme als gevolg van stormtij kan De Bunt overtollig rivierwater opvangen. Als gevolg komt het water verder stroomopwaarts lager te staan en neemt de druk op de dijken af. Bovendien stroomt langs de in- en uitwateringssluizen tweemaal per dag water in en uit het gebied, op het ritme van het getij. Zo ontwikkelt zich zeldzame zoetwatergetijdennatuur. 

In het verweer tegen de klimaatverandering
Door de klimaatverandering stijgt het niveau van de zeespiegel en komen extreme weersomstandigheden vaker voor, waardoor het risico op overstromingen toeneemt. De Schelde en de Durme zijn daar door hun open verbinding met de zee en het uitgesproken getij zeer gevoelig voor. Troeven in de strijd tegen de klimaatverandering zijn gecontroleerde overstromingsgebieden, ontpolderingen en andere veerkrachtige natuurgebieden aan het water die gerealiseerd worden in het kader van het Sigmaplan. 

Met het Europese project LIFE Sparc slaan Natuur en Bos, De Vlaamse Waterweg nv, het Regionaal Landschap Schelde-Durme en het Waterbouwkundig Laboratorium de handen in elkaar om het Sigmaplan een extra duwtje in de rug te geven en de Scheldevallei beter te wapenen tegen de klimaatverandering. Via LIFE Sparc is er extra financiering voor het Sigmaplan en wordt de kennis die de partners dagelijks opdoen gedeeld met andere landen. Het Sigmagebied De Bunt maakt deel uit van dit project. 

Meer info: www.sigmaplan.be/nl/projecten/durmevallei/deelprojecten/de-bunt en www.life-sparc.eu.