“Met 842 meter mobiele waterkering aan de Scheldekaaien van Antwerpen combineert De Vlaamse Waterweg nv waterveiligheid met een fraai uitzicht op de Schelde en maximale toegankelijkheid vanuit de stad”, zegt Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters. De tijdelijke maatschap Artes Roegiers-Aggeres zal instaan voor het concept, het ontwerp, de bouw en het onderhoud gedurende 15 jaar, goed voor een contractwaarde van ca. 18 miljoen euro. Midden 2024 hoopt de Vlaamse combinatie te kunnen starten met de eerste werken op het terrein. 
 
Met haar ligging aan de monding van de Schelde is Antwerpen gevoelig voor overstromingen. In het kader van het Sigmaplan, dat Vlaanderen beschermt tegen overstromingen vanuit de getijdenrivieren, moet de waterkering op de Antwerpse Scheldekaaien met 90 centimeter worden verhoogd van 8,35 meter TAW naar 9,25 meter TAW (Tweede Algemene Waterpassing als referentiehoogte). 
 
“Met Vlaanderen investeren we in een nieuwe mobiele waterkering die geïntegreerd zal worden in het nieuw aan te leggen openbaar domein. De mobiele waterkering, ingebouwd in ondergrondse betonbassins, kan zowel manueel sluiten (de normale procedure op basis van stormtijvoorspellingen) als automatisch en autonoom. Bij deze twee laatste opties detecteert de kering via sensoren een alarmniveau qua waterstand en sluit ze automatisch of zal de kering, als ultieme back-up, autonoom opdrijven als niemand de storm had kunnen voorspellen. Een knap staaltje Vlaamse technologie waar we fier op mogen zijn”, duidt Vlaams minister Lydia Peeters.
 
TM Artes Roegiers-Aggeres zal instaan voor de realisatie van de mobiele waterkering in de zones Centrum, Schipperskwartier en Loodswezen, tussen het Zuiderterras en het Bonapartedok op de Antwerpse Scheldekaaien. Deze zones worden de volgende jaren heraangelegd. Nu de aannemer is aangesteld zal die het ontwerp verfijnen en de vergunningsaanvraag voorbereiden. Na toekenning van de omgevingsvergunning kan de bouw van de mobiele waterkering starten. De kaaimuurstabilisatie in deze zone moet wel eerst worden afgerond.
 
De lengte van de mobiele waterkering werd vastgelegd na een uitgebreide risicoanalyse, met de beveiliging van de stad Antwerpen tegen overstromingen vanuit de Schelde als absolute prioriteit. De mobiele waterkering zal, in combinatie met de bijhorende vaste drempels en vaste waterkeringen, deze beveiliging ook de volgende decennia garanderen. 
 
Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare werken: “Concreet zal 842 meter van de 1.452 meter waterkering tussen het Zuiderterras en Bonapartedok mobiel zijn, bovenop een vaste drempel van 80 centimeter boven het maaiveld. Over de volledige lengte zal je enkel een deksel zien, 30 centimeter breed, met om de 12 meter een slanke kolom als tussensteunpunt. Daardoor kan de mobiele waterkering heel flexibel worden ingepast in het publiek domein. Met deze mobiele oplossing beschermen we Antwerpen tegen hevige stormvloeden én behouden we de toegankelijkheid en het uitzicht vanuit de stad.”
 
Nieuwe kaaimuur als stevig fundament

Vandaag is de kaaimuur al gestabiliseerd ten noorden van het Steenplein. De kaaimuurstabilisatie van het deel tussen het Zuiderterras en het Steenplein start nog in de loop van deze maand. De zone van het Steenplein wordt eerstkomende winter uitgevoerd. We gebruiken hier dezelfde techniek als bij de stabilisatie ter hoogte van de nieuwe cruiseterminal. Dat doen we omwille van specifieke ruimtelijke randvoorwaarden (tunnels, beschermde afdaken, wandelterrassen, zuiderpaviljoen met horeca …) en binnen de huidige stabiliteitsnormen. Deze kaaimuurstabilisatie gebeurt over een lengte van ongeveer 470 meter. We verbinden hiermee de eerder gestabiliseerde muur ten zuiden en ten noorden van deze zone, waardoor een aaneengesloten stuk van ongeveer 4 kilometer gestabiliseerde kaaimuur van de in totaal 5,5 kilometer te stabiliseren lengte zal ontstaan. Deze werken zullen maximaal 2 jaar in beslag nemen. Daarna kan ook op deze locatie gestart worden met de bouw van de net gekozen mobiele waterkering en de heraanleg van het openbaar terrein.
 
Facelift voor de Scheldekaaien

“De 7 kilometer lange kaaivlakte in Antwerpen is al sinds 2014 het toneel van ingrijpende werken die de stad moeten beschermen tegen overstromingen vanuit de Schelde bij stormtij. Van het Droogdokkeneiland in het noorden tot Blue Gate Antwerp in het zuiden. De kaaimuur telt zeven zones, elk met een specifieke stabilisatietechniek op maat van de toestand van de kaaimuur en in functie van het toekomstige gebruik. Het volledige project maakt deel uit van het Sigmaplan waarbij we Vlaanderen beter willen beschermen tegen overstromingen van de Schelde en haar zijrivieren en tegelijk de waardevolle Scheldenatuur een boost geven”, zegt minister Peeters.
 
De Vlaamse Waterweg nv neemt de stabilisatie van de kaaimuur en de aanleg van een verhoogde waterkering voor haar rekening; stad Antwerpen en AG Vespa zijn verantwoordelijk voor de heraanleg van het openbaar domein. 
 
De werken gebeuren in fases over een 15-tal jaar. In 2019 openden de Belvédère in het Droogdokkenpark en de heringerichte kaaivlakte ter hoogte van Sint-Andries en Zuid. De volgende deelzones staan in de steigers: omgeving Loodswezen, centraal deel tussen Steenplein en Noorderterras, tweede fase voor Sint-Andries en Het Zuid, en Nieuw Zuid.