De eerste zelfvarende duwbak maakt deel uit van de eerste vier volledig gemotoriseerde CEMT I en CEMT II Watertruck+ duwbakken van een totaal van 16 van Group De Cloedt. Een Watertruck+ duwbak zonder stuurhut met de naam Watertruck+ ‘X’,  zal grond van Diksmuide naar Oostende vervoeren. Een traject, met weinig andere trafiek en daarom een ideale testcase.

Stapsgewijs onbemand
De eerste weken zal weliswaar nog een schipper aan boord zijn, wat het mogelijk maakt om in te grijpen wanneer nodig, ervaring op te doen en bij te stellen waar nodig. 
Pas wanneer er uitvoerig getest is, zal de schipper het schip volledig vanop afstand besturen. Daarvoor ruilt hij zijn plaats aan boord in voor een centraal controlecentrum aan de wal. 
“In de eerste fase wordt de technologie getest met bemanning aan boord. Zo kan de schipper steeds de controle over het vaartuig overnemen. Na voldoende testen zal het schip onbemande testvaarten doen. Dit houdt in dat een schipper/operator in het controlecentrum de duwbak manueel zal besturen waarbij hij zowel  bestaande navigatiehulpmiddelen als nieuwe technologie ter beschikking heeft om een veilige vaart te garanderen”, zegt Patrick Degryse, voorzitter raad van bestuur van Group De Cloedt.

Nauwkeuriger varen
Het schip zal te volgen zijn via het Automatische Identificatie Systeem en automatisch een maximale snelheid van 6 km/u aanhouden. De technologie waarmee het vaartuig wordt aangestuurd, werd ontwikkeld en geïntegreerd door Seafar. In het Shore Control Center van Seafar in Antwerpen geven camera’s de schipper/waloperator een 360°-zicht. Zogeheten LIDAR-technologie scant de omgeving rond het schip, zodat de waloperator alles rondom zijn vaartuig nauwkeuriger dan ooit kan inschatten. Op strategische plaatsen hangen luidsprekers  en micro’s waardoor de bestuurder geluiden of boodschappen van de binnenvaartbegeleiders hoort en erop kan reageren.

De veiligheid bij deze testvaarten waarborgen is een prioriteit en daartoe werden de nodige voorzieningen getroffen. 
Louis-Robert Cool, CEO Seafar: “Seafar ontwikkelt technologie die het mogelijk maakt om geautomatiseerde binnenschepen vanop afstand te bedienen. Via het Shore Control Center worden meerdere onbemande schepen gemonitord en aangestuurd door een waloperator. Hiermee wil Seafar een antwoord bieden op het tekort aan bemanning in de binnenvaartsector en de operationele efficiëntie verbeteren. Het Shore Control Center maakt het mogelijk om met één waloperator verschillende vaartuigen aan te sturen.” 

Vlaanderen als marktleider 
Vlaanderen neemt inzake onbemand varen de vlucht vooruit waarbij overheden (De Vlaamse Waterweg, Port of Antwerp), onderzoeksinstellingen en de private sector nauw samenwerken. 
Jacques Vandermeiren, CEO Port of Antwerp: “Als community builder, willen wij als haven een open innovatieplatform zijn voor veelbelovende start-ups zoals Seafar. Daarom stelden we vorig jaar een locatie (Doeldok) en een van onze schepen (de ‘Tuimelaar’) ter beschikking, waarmee Seafar de eerste testen met deze technologie heeft kunnen uitvoeren in de haven.  Dankzij de positieve resultaten van deze testen kan de technologie nu worden ingezet voor commerciële vaart, een belangrijke volgende stap in de verdere ontwikkeling van slimme schepen.” 

De recent aangepaste regelgeving in Vlaanderen maakte  deze testvaarten mogelijk en zorgt voor een internationale primeur. De Vlaamse Waterweg creëerde als eerste waterwegbeheerder in Europa een kader dat Smart Shipping toelaat. Het testgebied voor geautomatiseerde en autonome vaartuigen omvat het volledige netwerk van De Vlaamse Waterweg.  De test loopt van 13 november  2019 tot 13 november 2020. 
“De Vlaamse Regering zet sterk in op innovatie. Innovaties met betrekking tot automatisering in de binnenvaart helpen de sector vooruit. Met het testen van onbemand varen bieden we een veelbelovend toekomstperspectief aan om het commercieel gebruik van de kleine waterwegen in Vlaanderen te stimuleren. Dit proefproject illustreert het belang en de mogelijkheden van innovatie in de binnenvaart”, aldus Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken. 

“De Vlaamse Waterweg nv is er van overtuigd dat innovaties met betrekking tot automatisering en digitalisering de sector vooruit kunnen helpen en zette daarom het Smart Shipping-programma op om regelgeving, scheepvaartmanagement en scheepstechnologie alle kansen te bieden in samenwerking met alle partijen. De nieuwe technologie die thans wordt ingezet zet binnenvaart nadrukkelijker op de kaart als groen, veilig en competitief alternatief voor het wegtransport. Smart Shipping zal de binnenvaart aantrekkelijker maken.”, aldus Chris Danckaerts, gedelegeerd bestuurder van De Vlaamse Waterweg nv.

Informatie voor de gebruikers van het kanaal Ieper-IJzer en het kanaal Plassendale-Nieuwpoort over dit pilootproject met een onbemand binnenvaartschip

De veiligheid op dit traject waarborgen is voor iedereen een prioriteit. De volgende maatregelen zijn genomen om de veiligheid en ook de herkenbaarheid van het onbemande schip voor de waterweggebruiker te garanderen:

• Het vaartuig zal het volgende dagmerk dragen: een paarse kegel met de punt naar boven.
• Het vaartuig is uitgerust met LIDAR-technologie om de omgeving rond het schip te scannen
• Het vaartuig is uitgerust met camera’s om een 360° beeld te geven aan de schipper/operator in het controlecentrum
• Het vaartuig zal een maximumsnelheid onderhouden van 6 km/uur
• Het vaartuig is te volgen via AIS
• Luidsprekers en microfoons werden op verschillende plaatsen op het schip geïnstalleerd zodat de schipper/operator de geluiden rond het schip kan horen en via de speakers kan communiceren
• Communicatie met het vaartuig gebeurt via VHF (op het traject Oostende-Nieuwpoort-Diksmuide is dit op kanaal 10)

Maatregelen te nemen bij een ontmoeting met het onbemande schip zijn niet anders dan wanneer u een conventioneel binnenschip zou tegenkomen:

• Houd ruim afstand waar mogelijk
• Houd koers en voer geen onverwachte manoeuvres uit
• Neem bij twijfel contact op met de schipper/operator

De communicatie met de schipper/operator in het controlecentrum verloopt op dezelfde manier als in de conventionele vaart:

• Via VHF (op het traject Oostende-Nieuwpoort-Diksmuide is dit op kanaal 10)
• Via GSM (telefoonnummer: 0032 472 87 20 47)
• Via luidsprekers en microfoons geïnstalleerd op het schip

Scheepvaartbericht van 18 november 2019