Vorige zomer maakte De Vlaamse Waterweg nv twee bijkomende bressen in de Scheldedijk langs de ontpoldering. De waterwegbeheerder liet ook een extra geul graven in het gebied. Sindsdien stroomt er meer water door Wijmeers en spoelen slib en voedingsstoffen voor knijten vlotter weg. Dat gaat de ontwikkeling van de knijtenlarven tegen. De komende maanden worden nog bijkomende maatregelen genomen.

Voorlopig geen Scheldewater in de ontpoldering

Michaël De Beukelaer-Dossche, projectingenieur bij De Vlaamse Waterweg nv: “Nu is de eerste fase van de werken achter de rug: we maken de bressen in de ontpoldering van Wijmeers tijdelijk dicht, zodat er geen water meer in het gebied stroomt. Dat is nodig om het gebied te laten ‘ontwateren’, zodat we in de tweede fase de bijkomende graafwerken kunnen uitvoeren en de afgegraven grond en slib kunnen afvoeren. Omdat er nu geen water meer in de ontpoldering stroomt, zal het slib droog komen te staan. Dat betekent dat het zijn aantrekkingskracht voor knijten om er hun eitjes in te leggen verliest. Knijten hebben immers rustig water met vers slib nodig. We verwachten dus een daling in de knijtenpopulatie.”

Bijkomende graafwerken deze zomer

De Beukelaer-Dossche: “Om de waterdoorstroming doorheen het gebied nog te verbeteren en de omstandigheden minder gunstig te maken voor de ontwikkeling van knijten, staan er deze zomer opnieuw graafwerken op het programma. Er worden bijkomende geulen uitgegraven in het midden en het oosten van de ontpoldering van Wijmeers. Meer doorstroming zorgt ervoor dat het vers slib waarin de eitjes en de larven zitten vlotter wegspoelt. Dat gaat de ontwikkeling van de knijtenlarven tegen. Door de doorstroming warmt het slib ook minder op, waardoor de eitjes minder goed tot ontwikkeling komen. Deze werken worden deels gefinancierd door Europa, via het Interreg-project Immerse, want ze zorgen tegelijk voor meer ruimte voor de rivier, zodat de toenemende getijslag (verschil tussen hoog- en laagwater) als gevolg van de klimaatverandering wordt gemilderd. De graafwerken worden opgestart na het broedseizoen en het bouwverlof, normaal vanaf 3 augustus.”

Inzet vallen in strijd tegen knijt

Lieven Nachtergale, van Natuur en Bos van de Vlaamse overheid: “Afgelopen zomer werden in Schellebelle in samenwerking met de collega’s van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) speciale knijtenvallen geplaatst om de knijtenproblematiek in kaart te brengen en een overzicht te krijgen van de aantallen aanwezige knijten. Het proefproject toonde aan dat de vallen grote aantallen efficiënt kunnen afvangen, maar dat ze bij massale aanwezigheid van knijten onvoldoende capaciteit hebben. Er zijn dus bijkomende maatregelen nodig. Gisteren werden twee grote vallen van een nieuw type in de ontpoldering geplaatst om de eerste volwassen knijten snel te vangen, voordat ze tot bij de bewoning aan de overkant van de Schelde geraken. Er ontwikkelen zich meerdere generaties knijten per jaar. Als de eerste generatie grotendeels wordt afgevangen, is de kans kleiner dat een buitensporig hoog aantal knijten zich in het gebied kan ophouden. Daarnaast worden ook kleinere knijtenvallen in een aantal tuinen aan de overkant van de Schelde geplaatst. Deze vallen dienen om een extra barrière te vormen die moet voorkomen dat de knijten zich verder in woongebied kunnen verspreiden. Ook de vallen die vorig jaar gebruikt werden, de Mosquito Magnets, worden nog gebruikt om het aantal aanwezige knijten in te schatten en de verspreiding in de gemeente in kaart te brengen.”

Kenneth Taylor, burgemeester van Wichelen: “Daar de aanbesteding van de Vlaamse Waterweg nv langer heeft geduurd dan verwacht, kon pas enkele maanden later dan gepland gestart worden met de werken in Wijmeers. De corona-crisis vertraagde dan weer de levering van de grote knijtenvallen. Intussen zijn de bressen ter hoogte van de Schelde gedicht, zodat het gebied kan uitdrogen in afwachting van het graven van de grote ontwateringsgeulen. Ik dank nadrukkelijk de Vlaamse Waterweg nv, het Natuur en Bos van de Vlaamse overheid en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) voor het vele voorbereidende werk en de constructieve dialoog met onze gemeente om deze knijtenproblematiek zo efficiënt mogelijk aan te pakken. Ik ben dan ook oprecht hoopvol dat na deze graafwerken de knijtenoverlast definitief zal verdwijnen én onze inwoners weer ongestoord kunnen genieten van hun woonomgeving. Uiteraard blijven wij dit op de voet volgen!”

Overgangsfase

Knijten ontwikkelen zich in verse slikken, die regelmatig overstromen. Die omstandigheden doen zich vooral voor in de beginfase van de ontwikkeling van een getijdennatuurgebied, zoals de ontpoldering van Wijmeers. Na enkele jaren evolueren de meeste slikken in getijdengebieden tot schorren en zal zich wilgenvloedbos en riet ontwikkelen. Een keer die er zullen zijn, zal de kans op overlast sterk verminderen.

Meer info over het Sigmaproject Kalkense Meersen vind je via deze link. Volg ook onze Facebook- en Twitterpagina.