Het milieueffectrapport (MER) voor het Sigmaproject Scheldemeander Gent-Wetteren

Knijten zijn kleine steekvliegjes die in het voorjaar en de zomer voor overlast zorgen. Ze zijn massaal aanwezig langs waterlopen, op plaatsen waar ze veel vers slib vinden om hun eitjes in te leggen. Dat is onder meer het geval langs de Schelde tussen Gentbrugge, Destelbergen en Melle, waar het gebrek aan bovenstroomse afvoer voor een ideale kweekbodem zorgt. 

Gunstig advies voor definitieve oplossing

De Vlaamse Waterweg nv plant een definitieve oplossing voor het knijtenprobleem in het kader van het Sigmaplan. Met dat plan beschermt de overheid Vlaanderen tegen overstromingen en herstelt ze waardevolle riviernatuur. In de regio Gent-Wetteren zullen niet alleen maatregelen worden genomen  tegen wateroverlast. Door de bouw van een constructie in Heusden zal De Vlaamse Waterweg nv ook meer controle krijgen over het waterpeil in de meander. Dat biedt mogelijkheden om de knijten te bestrijden in dat moeilijk toegankelijke deel van de rivier. Nu het milieueffectenrapport goedgekeurd is, kunnen de plannen verder uitgewerkt worden. 

Geulen en rietkragen

De voorbije maanden troffen De Vlaamse Waterweg nv, de Stad Gent en de gemeente Destelbergen al maatregelen om de knijtenplaag zoveel mogelijk in te perken. Door geulen te graven en voor meer stroming te zorgen, wil de waterwegbeheerder meer reliëf creëren in het slik en zo de afwatering verbeteren. 

Michaël De Beukelaer-Dossche, projectingenieur bij De Vlaamse Waterweg nv: “Op een platte slikplaat stroomt het water heel traag en zet het meer slib af, een ideale kweekgrond voor knijten. Een betere afwatering bevordert ook de verspreiding van riet. Rietkragen zetten het slib vast en drogen het uit. In die meer compacte ondergrond kunnen de knijten moeilijk eitjes leggen. Daarom onderzoeken we ook of het haalbaar is om zelf riet aan te planten.”

Een andere optie die wordt onderzocht is om dit najaar aan de bovenzijde van de oeverhelling sleedoorn en wilgen aan te planten en zo een ‘windscherm’ te laten groeien dat knijten kan tegenhouden.

Monitoring met drone, grondstalen en meldpunt

De Vlaamse Waterweg nv, de Stad Gent en de gemeente Destelbergen volgen het effect van de ingrepen nauwlettend op in samenwerking met het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). De Beukelaer-Dossche: “We hebben met een drone luchtfoto’s gemaakt en hoogtemetingen uitgevoerd. Zo kunnen we het effect van de geulen en de stroming zien op het reliëf van de slikplaat. Die foto’s tonen ook waar het riet goed aangroeit en welke omstandigheden daarvoor ideaal zijn.” 

Het INBO neemt maandelijks op verschillende plaatsen grondstalen van het slib. Zo gaan ze na waar er meer of minder knijten aanwezig zijn en waarom. De Beukelaer-Dossche: “Dankzij die stalen kunnen we onder andere zien welke begroeiing de grootste impact heeft op de knijten. We bekijken ook wat de knijtenlarven precies eten. Alle manieren om ze te bestrijden komen aan bod, en wat het best werkt, breiden we verder uit. Ook de milieuhygiënische kwaliteit en de mogelijke verspreiding van de historische verontreiniging in het slib wordt regelmatig gecontroleerd met sedimentstalen.”   

Iedereen kan de aanwezigheid van knijten mee in kaart brengen en helpen monitoren. Stad Gent richt een specifiek meldpunt op. Dit kan helpen om te evalueren in welke mate de genomen maatregelen effectief zijn. Melding doen kan via www.stad.gent/knijten of door te bellen naar Gentinfo op het nummer 09 210 10 10.

Astrid De Bruycker, schepen voor Openbaar Groen van Stad Gent: “We nemen de klachten rond de knijtenproblematiek ernstig. We hebben daarom sinds vorig jaar alle betrokkenen, inclusief buurtbewoners, samengebracht om tot gedragen acties en oplossingen te komen. Nu is het zaak om de resultaten van de al genomen maatregelen goed op te volgen. Gentenaars kunnen daarom vanaf nu ook knijten signaleren op via een specifiek meldpunt.”

Meer info over het Sigmaproject Scheldemeander Gent-Wetteren vindt u hier.