Afgelopen zomer werden we geconfronteerd met overvloedige regenval die op bepaalde locaties tot extreme wateroverlast leidde. Maar de voorbije jaren werd Vlaanderen ook geconfronteerd met langdurige droogteperiodes die onze watervoorraad sterk onder druk zette. De frequentere periodes van intensieve neerslag, afgewisseld met langdurige periodes van droogte, maken ons watersysteem en dus Vlaanderen alsmaar kwetsbaarder, tenzij we gepaste maatregelen nemen om ons beter te beveiligen tegen overstromingen en waterschaarste. De Vlaamse regering investeert via De Vlaamse Waterweg nv in meerlaagse waterveiligheid door de realisatie van multifunctionele overstromingsgebieden. Met het Sigmaplan en de rivierverruiming van de Maas willen we zowel het overstromings- als het droogterisico reduceren.

“Diepenbeek is de vierde sluis op het Albertkanaal waar een gecombineerde pompinstallatie- waterkrachtcentrale wordt gebouwd. Het relanceplan Vlaamse Veerkracht laat mij toe om de droogte-investeringen te versnellen. In 2021 en 2022 samen is 18  miljoen voorzien voor de bouw van de twee resterende pompinstallaties-waterkrachtcentrales aan de sluizencomplexen van het Albertkanaal in Genk en Wijnegem en 9 miljoen voorzien voor de bouw van pompinstallaties langs het Kanaal Brussel-Charleroi en de Durme ter hoogte van Groot Broek”, benadrukt Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters.

Vlotte en veilige scheepvaart onder alle omstandigheden

Het Albertkanaal en de Kempense kanalen worden gevoed met water uit de Maas en het waterdebiet van deze rivier daalt sterk bij langdurige droge periodes. De toename van de scheepvaartrafiek maakt dan weer dat de waterbehoefte van het Albertkanaal en de Kempense kanalen alsmaar stijgt. Gevolg is dat bij langdurige droogte de waterpeilen in het Albertkanaal niet altijd meer gegarandeerd kunnen worden. Met de bouw van de pompinstallaties kunnen we dit vermijden.

De gecombineerde pompinstallaties-waterkrachtcentrales op de zes sluizencomplexen (Wijnegem, Olen, Ham, Hasselt, Diepenbeek en Genk) zijn een mooi voorbeeld van waterrecuperatie. Water dat gebruikt wordt voor het versassen van schepen kan tijdens periodes van waterschaarste terug naar het bovenpand worden gepompt waardoor het schutverlies beperkt blijft. Hierdoor moet De Vlaamse Waterweg nv geen of minder maatregelen nemen om het waterverbruik van de kanalen te beperken.

“Met de bouw van deze installaties zorgen we ervoor dat de watersnelweg op elk moment bevaarbaar blijft. We garanderen zo de continuïteit en de bedrijfszekerheid van het Albertkanaal en de binnenvaart”, zegt Frieda Brepoels, voorzitter van De Vlaamse Waterweg nv.

“Dankzij het concept van een gecombineerde pompinstallatie-waterkrachtcentrale kunnen de installaties in periodes dat er voldoende water beschikbaar is, dan weer worden gebruikt om stroom te produceren uit waterkracht voor ongeveer 1500 gezinnen. De installatie draagt op die manier ook bij tot het realiseren van de Vlaamse doelstellingen op vlak van de productie van energie uit hernieuwbare energiebronnen,” aldus minister Lydia Peeters.

“Zodra de pompinstallaties op alle zes sluizen operationeel zijn zullen we, letterlijk en figuurlijk, over zeer krachtige instrumenten beschikken om de waterhuishouding op het Albertkanaal optimaal te beheren en om zo, in het belang van binnenvaart en watergebonden bedrijven, een vlotte en veilige scheepvaart onder alle omstandigheden te garanderen,” vertelt Chris Danckaerts, gedelegeerd bestuurder van De Vlaamse Waterweg nv. “De bouw van deze installaties past uitstekend binnen het beleid dat de Vlaamse regering voor ogen heeft: een betrouwbare binnenvaart als hefboom voor het beheersen van mobiliteit en zorgvuldig omgaan met waterschaarste.”

Vandaag werden in Diepenbeek drie enorme Archimedesschroeven geplaatst in de vijzelgoten. Deze vijzels vormen het ‘hart’ van de centrale en behoren met een diameter van 4,3 meter en een lengte van 28 meter tot de grootste schroeven ter wereld. Elke combinatie vijzel en vijzelgoot weegt 95 ton. Elk van de vijzels kan 5 m³ water per seconde over een hoogte van meer dan 10 meter oppompen.

De installatie in Diepenbeek wordt gebouwd door de Tijdelijke Handelsvereniging Eureka (EQUANS-HYE nv). De schroeven worden gebouwd door de firma Vandezande uit Diksmuide. De kostprijs van deze installatie bedraagt 8 miljoen euro. De werken duren tot februari 2022.

Pol Michels, hoofdprojectleider HYE nv: “Dit project bevat een heel diverse scope aan waterbouwkundige uitdagingen. We zijn dan ook enorm trots op het (jonge) projectteam dat dit tot een goed einde heeft gebracht. De vlotte samenwerking tussen HYE nv, EQUANS en De Vlaamse Waterweg leidde tot deze state-of-the-art pompinstallatie-waterkrachtcentrale, uniek in zijn soort.”

“Als trouwe partner van De Vlaamse Waterweg werken we sinds meer dan 20 jaar aan het verbeteren van de binnenvaart. Dankzij onze multitechnische expertise en brede kennis in hydraulische en elektromechanische infrawerken draagt EQUANS bij aan de ontwikkeling van de infrastructuurwerken op en langsheen de waterwegen van ons land. Na de installaties in Ham, Olen en Hasselt, hebben we in Diepenbeek weer een stap verder gezet in die richting,” belicht Bart Van Pelt, Senior Project Manager EQUANS.