Link naar homepage

U bent hier:

Home
Nieuws
Blauwalgen: actueel

Blauwalgen: actueel

23/12/2023 -

Op deze pagina vind je informatie en updates over blauwalgen op de Vlaamse waterwegen.

Blauwalgen: actueel

23/12/2023 -

Het is een terugkerend fenomeen: in de loop van de zomer wordt waterrecreatie en -captatie in heel wat rivieren en kanalen ontraden en/of verboden vanwege blauwalgen.

Omdat blauwalgen gevaren inhouden voor de volksgezondheid, werkten we samen met Departement Zorg en de Vlaamse Milieumaatschappij de nodige richtlijnen uit.

Als De Vlaamse Waterweg willen we iedereen maximaal informeren over de aanwezigheid van blauwalgen op onze waterwegen. Hieronder vind je de locaties van vastgestelde blauwalgenbloeien en de genomen voorzorgsmaatregelen:

Actuele kaart vastgestelde blauwalgen op waterwegen

Op deze overzichtskaart vind je een aanduiding (in rood) van waterwegen waar momenteel blauwalgen vastgesteld worden en waar maatregelen genomen werden. Opgelet: de kaart geeft enkel een ruwe indicatie. Hieronder vind je in tekstvorm de exacte locatie en de opgelegde maatregelen.

Klik hier voor een grote versie van de kaart.

Waterwegen met blauwalgen

Er zijn momenteel geen blauwalgen vastgesteld.

Vaststelling blauwalgen op waterwegen

Het instellen van een ontrading of verbod gebeurt bij De Vlaamse Waterweg niet zomaar. Via onderstaand schema laten we zien hoe wordt omgaan met meldingen van blauwalgen.

Schema vaststelling blauwalgen waterwegen

Klik hier voor een grote versie van het schema.

Zelf blauwalgen gezien? Laat het weten via het meldpunt blauwalgen van de VMM.

Mogelijke maatregelen

De Vlaamse waterwegen worden voor diverse recreatie- en captatiedoelen gebruikt. Naast De Vlaamse Waterweg dragen, zoals uit voorgaand schema blijkt, ook andere actoren een (gedeeltelijke) verantwoordelijkheid. Als algemeen principe geldt dat we elk risico op onze waterwegen willen uitsluiten. Daarom wordt waterrecreatie en -captatie in de buurt van blauwalgen algemeen ontraden. Voor enkele captatie- en recreatievormen wordt het gezondheidsrisico zo hoog ingeschat, dat het Departement Zorg aanraadt een verbod in te stellen.

Recreatie	Captatie
Geen enkele recreatievorm is dezelfde. Terwijl de ene vooral in het water wordt beoefend, gebeurt de andere in hoofdzaak op het wateroppervlak, waarbij contact met het water(oppervlak) en de eventuele blauwalgenbloei lager ligt. Mogelijke gezondheidsrisico’s en de daaraan gekoppelde maatregelen, hangen dan ook sterk af van de mate van blootstelling aan blauwalgen (en toxines) van de recreatievorm in kwestie. Zwemmen Op 23 februari 2024 gaf de Vlaamse Regering haar definitieve goedkeuring aan het besluit tot wijziging van VLAREM II inzake zwemmen in open water. Door dit besluit wordt naast de reeds bestaande “Open zwemgelegenheid” een nieuwe categorie “Vrije zwemzone” in het leven groepen. Aangezien de bepalingen omtrent de vereiste waterkwaliteit verschillend zijn, heeft dit ook zijn weerslag op de verantwoordelijkheid inzake het nemen van mmaatregelen. Open zwemgelegenheden De Vlaamse Milieumaatschappij en Departement Zorg monitoren de waterkwaliteit aan de Vlaamse kust en in openbare zwemvijvers, recreatievijvers en zwembaden in Vlaanderen. Zij voeren regelmatig controles uit en zorgen er zo samen voor dat u kan genieten van een gezonde duik. Bij vaststelling van blauwalgen wordt zwemmen en duiken verboden. Voor de ingestelde maatregelen in de verschillende zwemzones verwijzen we naar www.kwaliteitzwemwater.be. Vrije zwemzone De exploitant van een vrije zwemzone is in het bezit van een passende risicobeoordeling die goedgekeurd is door het Departement Zorg. Deze risicobeoordeling heeft betrekking op veiligheid, hygiëne en waterkwaliteiten vermeldt welke maatregelen genomen worden. Tenzij de Vlaamse Milieumaatschappij overgaat tot de uitvoering van de nodige monsternames om de kwaliteit te monitoren doet de exploitant hiervoor het nodige. Snelvaartzones Waterskiën en jetskiën op de waterwegen zijn enkel mogelijk in aangeduide zones. Door het opspattend water is de kans op inhalatie van blauwalgen er ook groter. Departement Zorg adviseert daarom De Vlaamse Waterweg de snelvaartzone bij vaststelling van blauwalgen te sluiten. Het overzicht van opgelegde maatregelen in de verschillende snelvaartzones is terug te vinden op www.visuris.be/pleziervaartopkaart. Evenementen Het al dan niet laten doorgaan van een evenement valt onder de verantwoordelijkheid van de organisator (cf. KB van 25 april 2004 betreffende de actieve ontspanningsevenementen). De Vlaamse Waterweg wenst de organisatoren hierbij te ondersteunen. Bijgevoegd schema kan hierbij als leidraad gehanteerd worden. Andere vormen van recreatie op het water Bij andere vormen van recreatie zoals kajak, kano, SUP, waterfietsen, boot- en oevervissen, zeilen, roeien, windsurfen … wordt het risico lager ingeschat. Om die reden worden deze activiteiten door Departement Zorg niet expliciet verboden. Toch is ook bij deze activiteit voorzichtigheid geboden. Daarom ontraadt De Vlaamse Waterweg deze activiteiten op de waterwegen waar blauwalgen worden vastgesteld. Andere vormen van recreatie langs het water Hieronder wordt verstaan: wandelen, fietsen en joggen. Deze activiteiten blijven toegelaten.	Ook bij captatie wordt, afhankelijk van de mogelijke gezondheidsrisico’s ,een onderscheid gemaakt. Zo willen we voorkomen dat toxines in onze voedselketen terechtkomen. Captatie voor het irrigeren van consumptie- en voedergewassen en voor veedrenking Levensmiddelenbedrijven die plantaardige producten produceren of oogsten moeten het gebruik van verontreinigd water voorkomen (cf. verordening 852/2004). Deze captaties zijn bij waarneming van blauwalgenbloei dan ook expliciet verboden (zie captatieverbod). Andere toepassingen in de land- en tuinbouw (bijvoorbeeld het irrigeren in de sierteelt) Captatie wordt sterk ontraden. Er wordt aangeraden wordt om alternatieve waterbronnen in te zetten. Een informatiefilmpje over blauwalgen van het Departement Landbouw & Visserij kan je hier bekijken. Captatie voor diverse bedrijfsdoeleinden Aangezien elk bedrijfsproces anders is, is het voor De Vlaamse Waterweg onmogelijk om maatregelen op te leggen. Ook hier geldt een algemene ontrading. De preventieadviseur van het bedrijf in kwestie is het best geplaatst om binnen het bedrijfsproces te oordelen of bijkomende maatregelen moeten genomen worden. Watercaptatie kaart Voor het capteren van water uit rivieren en kanalen werden er vaste punten langs onze waterwegen aangeduid. Een overzicht van deze vaste watercaptatiepunten en eventuele maatregelen vind je hier.

Recreatie

Captatie

Geen enkele recreatievorm is dezelfde. Terwijl de ene vooral in het water wordt beoefend, gebeurt de andere in hoofdzaak op het wateroppervlak, waarbij contact met het water(oppervlak) en de eventuele blauwalgenbloei lager ligt. Mogelijke gezondheidsrisico’s en de daaraan gekoppelde maatregelen, hangen dan ook sterk af van de mate van blootstelling aan blauwalgen (en toxines) van de recreatievorm in kwestie.

Zwemmen
Op 23 februari 2024 gaf de Vlaamse Regering haar definitieve goedkeuring aan het besluit tot wijziging van VLAREM II inzake zwemmen in open water. Door dit besluit wordt naast de reeds bestaande “Open zwemgelegenheid” een nieuwe categorie “Vrije zwemzone” in het leven groepen. Aangezien de bepalingen omtrent de vereiste waterkwaliteit verschillend zijn, heeft dit ook zijn weerslag op de verantwoordelijkheid inzake het nemen van mmaatregelen.

Open zwemgelegenheden
De Vlaamse Milieumaatschappij en Departement Zorg monitoren de waterkwaliteit aan de Vlaamse kust en in openbare zwemvijvers, recreatievijvers en zwembaden in Vlaanderen. Zij voeren regelmatig controles uit en zorgen er zo samen voor dat u kan genieten van een gezonde duik. Bij vaststelling van blauwalgen wordt zwemmen en duiken verboden. Voor de ingestelde maatregelen in de verschillende zwemzones verwijzen we naar www.kwaliteitzwemwater.be.
Vrije zwemzone
De exploitant van een vrije zwemzone is in het bezit van een passende risicobeoordeling die goedgekeurd is door het Departement Zorg. Deze risicobeoordeling heeft betrekking op veiligheid, hygiëne en waterkwaliteiten vermeldt welke maatregelen genomen worden. Tenzij de Vlaamse Milieumaatschappij overgaat tot de uitvoering van de nodige monsternames om de kwaliteit te monitoren doet de exploitant hiervoor het nodige.

Snelvaartzones
Waterskiën en jetskiën op de waterwegen zijn enkel mogelijk in aangeduide zones. Door het opspattend water is de kans op inhalatie van blauwalgen er ook groter. Departement Zorg adviseert daarom De Vlaamse Waterweg de snelvaartzone bij vaststelling van blauwalgen te sluiten. Het overzicht van opgelegde maatregelen in de verschillende snelvaartzones is terug te vinden op www.visuris.be/pleziervaartopkaart.

Evenementen
Het al dan niet laten doorgaan van een evenement valt onder de verantwoordelijkheid van de organisator (cf. KB van 25 april 2004 betreffende de actieve ontspanningsevenementen). De Vlaamse Waterweg wenst de organisatoren hierbij te ondersteunen. Bijgevoegd schema kan hierbij als leidraad gehanteerd worden.

Andere vormen van recreatie op het water
Bij andere vormen van recreatie zoals kajak, kano, SUP, waterfietsen, boot- en oevervissen, zeilen, roeien, windsurfen … wordt het risico lager ingeschat. Om die reden worden deze activiteiten door Departement Zorg niet expliciet verboden. Toch is ook bij deze activiteit voorzichtigheid geboden. Daarom ontraadt De Vlaamse Waterweg deze activiteiten op de waterwegen waar blauwalgen worden vastgesteld.

Andere vormen van recreatie langs het water
Hieronder wordt verstaan: wandelen, fietsen en joggen. Deze activiteiten blijven toegelaten.

Ook bij captatie wordt, afhankelijk van de mogelijke gezondheidsrisico’s ,een onderscheid gemaakt. Zo willen we voorkomen dat toxines in onze voedselketen terechtkomen.

Captatie voor het irrigeren van consumptie- en voedergewassen en voor veedrenking
Levensmiddelenbedrijven die plantaardige producten produceren of oogsten moeten het gebruik van verontreinigd water voorkomen (cf. verordening 852/2004). Deze captaties zijn bij waarneming van blauwalgenbloei dan ook expliciet verboden (zie captatieverbod).

Andere toepassingen in de land- en tuinbouw (bijvoorbeeld het irrigeren in de sierteelt)
Captatie wordt sterk ontraden. Er wordt aangeraden wordt om alternatieve waterbronnen in te zetten. Een informatiefilmpje over blauwalgen van het Departement Landbouw & Visserij kan je hier bekijken.

Captatie voor diverse bedrijfsdoeleinden
Aangezien elk bedrijfsproces anders is, is het voor De Vlaamse Waterweg onmogelijk om maatregelen op te leggen. Ook hier geldt een algemene ontrading. De preventieadviseur van het bedrijf in kwestie is het best geplaatst om binnen het bedrijfsproces te oordelen of bijkomende maatregelen moeten genomen worden.

Watercaptatie kaart
Voor het capteren van water uit rivieren en kanalen werden er vaste punten langs onze waterwegen aangeduid. Een overzicht van deze vaste watercaptatiepunten en eventuele maatregelen vind je hier.

Opvolging en vrijgave blauwalgen op waterwegen

Multifunctionaliteit en het verbeteren van de recreatieve mogelijkheden van de waterweg maken deel uit van de missie en strategische doelstellingen van De Vlaamse Waterweg. Daarom trekken we, zodra het risico geweken is, de ingestelde maatregelen zo snel mogelijk terug in.

Onderstaand schema laat zien hoe we omgaan met de opvolging en de vrijgave na een blauwalgvaststelling.